Van extern strijden voor verandering naar verandering realiseren van binnenuit

Veel organisaties kampen met dezelfde problematiek: personeelstekorten, hoog verzuim en hoog verloop. Het kost organisaties veel moeite om de juiste mensen binnen te halen én binnen te houden. In de afgelopen twaalf jaar dat ik werkzaam was als interim HR Business Partner heb ik veel gezien en ervaren. Steeds kwam ik dezelfde problematiek tegen en steeds kwam ik dezelfde reacties en oplossingen tegen. Van paniekvoetbal en ad hoc oplossingen tot dure ‘employer branding’ campagnes met de mooiste beloftes. Ook al neemt de krapte op de arbeidsmarkt wat af, het lijkt er allemaal niet beter op te worden. Maar hoe komt dat eigenlijk en wat kunnen we eraan doen?

Extern strijden voor verandering

Op 30 oktober j.l. las ik een artikel in het blad Looopings over Walibi en een stortregen aan klachten over de Halloween Fright Nights. Hieronder lees je een greep uit het artikel en ik ben benieuwd wat jij - als lezer van Pioniers Magazine en medepionier – door de regels heen leest?

"Een deel van de problemen werd veroorzaakt door het hardnekkige personeelstekort. […] Waarom willen mensen niet bij Walibi werken? "We doen ons best om een aantrekkelijke werkgever te zijn, misschien wel meer dan eerder", vertelt directrice Mascha Taminiau in gesprek met dagblad de Stentor. "We proberen goed te belonen, maar zijn een commercieel bedrijf en er zitten grenzen aan." De directrice denkt dat de voornaamste oorzaak van de kwestie niet bij Walibi ligt. "In de hele samenleving hebben bedrijven moeite om personeel te vinden. We hebben meer contracten voor personeel dan ooit tevoren, maar merken dat mensen na corona liever korter willen werken en niet meer vijf dagen per week.” Wat als er de komende jaren nóg minder mensen beschikbaar zijn? Walibi heeft de oplossing nog niet gevonden.’

Walibi heeft de oplossing nog niet gevonden

Persoonlijk vind ik het schrijnend om te zien en te lezen hoeveel organisaties kampen met deze problematieken en hoe hard ze hun best doen om oplossingen te vinden. Tegelijkertijd kijk ik er vanaf een afstand naar en verbaas ik mij over de manier waarop veel organisaties de oorzaak van hun problemen buiten zichzelf plaatsen. Het artikel van Walibi is voor mij een prachtig voorbeeld hoe er naar veel problemen wordt gekeken en hoe problemen worden aangepakt. Het is precies wat er - mijn inziens - op dit moment mis is met de maatschappij. We plaatsen problemen buiten onszelf, verzinnen allerlei excuses waarom het niet aan ons ligt en dat dit nou eenmaal de situatie is waarmee we hebben te dealen. We proberen het allemaal zo goed mogelijk te doen. We vertellen onszelf dat we keihard ons best doen en meer dan dat kunnen we niet doen. Deze tendens lees ik ook terug het artikel van Walibi. “De directrice denkt dat de voornaamste oorzaak van de kwestie niet bij Walibi ligt. In de hele samenleving hebben bedrijven moeite personeel te vinden. Walibi heeft de oplossing is nog niet gevonden”. Het voelt wanhopig en afhankelijk om op deze manier naar problemen te kijken, om het buiten jezelf te plaatsen en je er bijna maar bij neer te leggen dat dit de situatie is. Het idee er ‘maar mee te moeten dealen, want het houdt een keer op’.

Van buiten naar binnen

Wat ik zie is dat de collectieve patronen van de maatschappij doorsijpelen in leiders en organisaties.

Ik geloof in de goede intenties - ook van deze directrice - en ik geloof ook oprecht dat velen met de handen in het haar zitten. Maar wat ik mis bij Walibi – en wat ik in heel veel organisaties mis - is EIGENAARSCHAP. In plaats van ons erbij neer te leggen dat ‘het nou eenmaal zo is’, hebben we verantwoordelijkheid te nemen over onszelf en over onze organisatie. In plaats van wachten tot we gered worden, mogen we onszelf realiseren: wij zijn onze eigen oplossing en zo geldt dat ook voor organisaties. Het is cliché, maar echte verandering begint bij jezelf.

In plaats van excuses te verzinnen en de oplossing buiten onszelf te plaatsen, kunnen we onszelf beter de vraag stellen: Wat is er echt aan de hand, waar mogen we van leren en hoe kunnen we meer eigenaarschap nemen?

De oplossing is dichterbij dan je denkt

De oplossing wordt veelal extern gezocht, maar ik geloof erin dat de oplossing dichterbij is dan we denken. Het start met de keuze om radicaal eerlijk naar onszelf te durven kijken - als leider - maar ook naar wat er gaande is in onze organisatie. In plaats van excuses te verzinnen en de oplossing buiten onszelf te plaatsen, kunnen we onszelf beter de vraag stellen: Wat is er echt aan de hand, waar mogen we van leren en hoe kunnen we meer eigenaarschap nemen? In plaats van te denken dat wij het beter weten en alles op moeten lossen in onze organisatie, kunnen we ons ook kwetsbaar opstellen en hulp vragen. Betrek je medewerkers bij het probleem en maak hen medeverantwoordelijk. Vraag hen vanuit oprechte interesse wat zij zien gebeuren en wat voor hen de oplossing is. Creëer een veilige setting waarin je oprecht luistert en open staat voor wat je medewerkers te vertellen hebben. Haak desnoods een externe persoon aan die dit traject van de zijlijn kan begeleiden, zodat je de echte oorzaak boven tafel krijgt en daarmee aan de slag kan gaan. En kom niet met excuses als ‘daar heb ik het geld of de tijd niet voor’, want er is genoeg geld en tijd. Het wordt alleen uitgegeven aan de verkeerde oplossingen.

De kern van het probleem zijn wij vaak zelf

Volgens de Zwitserse psychiater Carl Jung zijn de donkerste delen van je psyche ‘ninety percent gold‘, maar alleen als je ze durft aan te kijken. Dit is mijns inziens voor organisaties niet anders. Echter, dat we zelf de kern van het probleem zijn als leiders, dat willen we liever niet horen. Want dat betekent namelijk dat we met onszelf aan de slag moeten en de mens is geprogrammeerd om dat te willen vermijden. Als mens – maar ook als organisatie - zijn we collectief geprogrammeerd om onszelf daar vanaf te leiden, om vooral niet aan de slag te gaan met wat er echt speelt onder de oppervlakte. We houden ons bezig met allerlei randzaken en oplossingen die veel tijd, geld en energie kosten, maar de kern van het probleem niet aanpakken. We worden geregeerd door onze onbewuste patronen en overtuigingen die aan het stuur zitten. Met als gevolg een opstandige schaduwkant die steeds harder om aandacht roept. Denk maar aan alle onrust in organisaties, een hoogoplopend aantal burn-outs, medewerkers die weglopen naar andere werkgevers of jou vragen om meer geld als oplossing voor hun eigen ontevredenheid. Of denk maar aan de casus van Walibi met hun personeelstekort en de onvrede over de laatste Fright Nights. De schaduw vraagt om zichtbaar te worden, we dienen alleen naar binnen te keren en de diepte in te duiken om erachter te komen wat er écht gezien wil worden.

We are the change, it starts with us

Volgens Carl Jung kun je door middel van schaduwwerk de regie terug in handen nemen. Denk je ook dat het tijd is dat wij - als leiders – met onszelf aan de slag gaan in het herkennen en het oplossen van onze eigen schaduw en patronen? Zodat we ons bewust worden en tegelijkertijd collectief aan de slag gaan met het schaduwwerk en de patronen van onze organisatie? Zijn wij niet zelf de oplossing voor het probleem? Voor mij is dit antwoord volmondig JA! Ik geloof dat WIJ de oplossing zijn. Wij realiseren verandering door met onszelf aan de slag te gaan en de verandering te belichamen. It is time for change: van buiten naar binnen. Het is tijd om vanuit die bril te kijken naar onze organisatie en ons bedrijf. Ofwel: Van extern strijden voor verandering, naar verandering realiseren van binnenuit.

Wil jij als leider met jezelf of met je organisatie aan de slag? Klik hier voor meer info en plan gerust een kennismakingsgesprek om hier eens vrijblijvend over te sparren.