Wat betekent ‘dienend’ in Dienend-Leiderschap?

In de context van Dienend Leiderschap verwijst het woord 'dienend' naar de houding van de leider ten opzichte van zijn of haar team of organisatie. Een dienende leider stelt de behoeften van anderen boven zijn of haar eigen belangen en is bereid om zijn of haar eigen ego opzij te zetten om anderen te dienen.

Een dienend-leider is zich bewust van de behoeften, verlangens en doelen van de mensen in zijn of haar team en probeert hen te helpen bij het bereiken van hun doelen en het vervullen van hun potentieel. Hij of zij geeft ruimte aan de ontwikkeling van medewerkers en faciliteert een omgeving waarin ze kunnen groeien en bloeien.

De term 'dienend' impliceert dus een focus op anderen en het bieden van ondersteuning, begeleiding en hulp aan de mensen die onder de leidinggevende werken, in plaats van het uitoefenen van controle en macht over hen. Het idee is dat een dienende leider in staat is om een cultuur te creëren waarin mensen zich gewaardeerd, gehoord en gesteund voelen, en waarin ze zich gemotiveerd voelen om bij te dragen aan het succes van de organisatie.

Wat is er nodig?

Hoewel ‘dienend’ een wat onderdanige klank heeft, is het niet zo dat de leider buigt voor zijn medewerkers (wat ook vaak gedacht wordt). Het is niet zo dat de leider alles faciliteert. Er worden geen kopjes koffie of thee uitgedeeld. Een dienend-leider stelt zichzelf altijd de vraag: ‘wat is er nodig in deze situatie?’ Een dienend-leider is faciliterend aan de organisatie en haar medewerkers. Dat vraagt een mate van zelfinzicht, zelfreflectie omdat hij of zij in staat moet zijn om te zien in welk proces medewerkers zitten en waar zij behoefte aan hebben.

Vanaf het moment dat astronauten de aarde zagen vanuit hun ruimteshuttle, was hun beeld van de aarde en hun eigen leven drastisch veranderd. Er ontwaakt een gevoel voor verhoudingen en het behoud van al het leven waar we deel van uitmaken.

Wereldbeelden, de filosofie groeit mee met de tijd

In de tijd dat Robert Greenleaf, de grondlegger van Dienend-Leiderschap zijn leiderschapsfilosofie in de wereld zetten, was het een hele andere tijd dan nu. En een filosofie groeit met haar tijd mee. Daarom vat ik het woord ‘dienend’ ruimer op dan alleen ten behoeve van de organisatie en de teamleden. Ik zie het als bijdragen aan iets dat groter is dan jijzelf, namelijk je bent ook dienend aan de aarde, onze planeet. Ons beeld is steeds ruimer geworden. Waar we eerst nog de familiebanden centraal stelden, of ons land, zien we nu dat we steeds meer zien. We overzien (mede door het internet) hoe het aan de andere kant van de wereld gaat en kunnen zelfs in de kosmos kijken. Door dat laatste ontstaat een zogenaamd kosmocentrisch wereldbeeld. We bekijken onze wereld vanuit de kosmos. Astronauten zijn hier een goed voorbeeld van. Vanaf het moment dat ze de aarde zagen vanuit hun ruimteshuttle, was hun beeld van de aarde en hun eigen leven drastisch veranderd. Er ontwaakt een gevoel voor verhoudingen en het behoud van al het leven waar we deel van uitmaken.

Wat betekent dit voor je leiderschap?

Hoe je kijkt naar de wereld en je omgeving, is de blauwdruk van hoe je een organisatie bestuurt en hoe je leidinggeeft. In ‘Pionierend Leiderschap, een bevrijdend perspectief voor een wereld in transitie’ geef ik voorbeelden van de verschillende wereldbeelden en hoe dat van invloed is op je leiderschap. Bij elk wereldbeeld past een waardesysteem, een set van wat je belangrijk vindt.

Er zijn 3 verschillende motto’s die je terugziet in een dienende houding:

Waarde Motto

Gevoelens en gemeenschapszin ‘Ik offer mezelf op zodat iedereen erbij kan horen’

Integraal en emergent ‘Ik zet mezelf neer en stel me ten dienste van de wereld’

Holisme en synthese ‘Ik zet mezelf in ten behoeve van de existentiële realiteit’

Staan bij jou gevoelens en gemeenschapszin centraal? Dan herken je vast wel dat je goed in

Staat bent om groepsgevoel en harmonie te creëren. Je hebt aandacht voor je medewerkers en hoe zij zich voelen. Je betrekt iedereen bij besluitvormingsprocessen. Nadeel van dit waardesysteem is dat je eindeloos kunt blijven praten en blijft hangen in het proces. Je bent teveel op harmonie gericht en wilt conflicten het liefst vermijden.

Ben je meer van ‘Ik zet mezelf neer en stel me ten dienste van de wereld? Dan kun je goed omgaan met complexe situaties. Je kunt heel analytisch werken en legt verbanden die anderen nog niet eerder gezien hebben. Nadeel hiervan is dat je de neiging hebt om zaken onnodig complex te maken. Je ziet zelf vaak het grotere plaatje waar anderen dat nog niet zien. Dat kan ervoor zorgen dat je minder goed een team bij elkaar kunt houden. Je werkt liever alleen dan samen.

Is jouw motto: ‘Ik zet mezelf in ten behoeve van de existentiële realiteit’? Je ziet de wereld én de kosmos als één integraal geheel. Je kunt dan mededogen tonen en tegelijkertijd ‘to the point’ zijn. Je ziet jezelf als schakeltje in een groter geheel. In een organisatie ben jij de visionair die mensen met elkaar verbindt en werkt op intuïtie. Je kunt de ander zijn plaats in het grotere geheel laten zien. Je ziet welke missie de organisatie heeft en welk maatschappelijk belang deze dient.

In welk motto herken jij jezelf? Wil je meer lezen over wat dit voor jou betekent?

Bestel dan het boek ‘Pionierend Leiderschap’

Meer weten over Dienend Leiderschap? Bekijk het grootste opleidingsaanbod hier.